In talloze Nederlandse huizen warmen de slaapkamers ’s zomers flink op. En dat kan leiden tot fysieke en mentale klachten: hittestress. De gevolgen van hittestress zijn ongelijk verdeeld; de meest betaalbare huizen zijn vaak ook het slechtst geïsoleerd. In Thermo-staat bundelen bewoners door heel Nederland hun krachten met wetenschappers van TU Delft en Hogeschool van Amsterdam, onderzoeksjournalisten van de VPRO en experts van Waag Futurelab. Samen onderzoeken wij de gevolgen van hittestress op het leefklimaat van bewoners.
Publiek als onderzoeksgemeenschap
Burgerwetenschap is een manier om samen met burgers de leefomgeving te onderzoeken. Met goedkope en toegankelijke open-source sensoren kunnen burgers zowel temperatuur als luchtvochtigheid gemakkelijk meten. In Thermo-staat stellen we mensen in staat om hitte in hun woningen in kaart te brengen, de data te analyseren, kennis uit te wisselen en te werken aan duurzame oplossingen. Zo geven we hen handelingsperspectief.
Innovatieve gelijkwaardige samenwerkingen tussen publiek en journalistiek
We experimenteren in dit project met innovatieve, gelijkwaardige samenwerkingen tussen publiek en journalistiek. Daarvoor stellen journalisten van de VPRO hun onderzoeksproces gedeeltelijk open. Burgerwetenschappers worden niet alleen ondersteund bij het in kaart brengen van hitte in huurwoningen, maar staan ook in contact met journalisten en experts om duiding te geven aan hun data en om mee te denken over relevante journalistieke vragen.
Thermo-Staat Eindrapport 2023
Het Thermostaat-project onderzocht hoe we met burgerwetenschap mensen meer bewust kunnen maken van en meer aangepast te laten raken aan hitte in appartementen als gevolg van klimaatverandering. Bewoners in IJmuiden en Amsterdam hebben de temperatuur in hun appartementen gemeten en met behulp van de onderzoekers nagedacht over hun situatie en opties voor aanpassing aan hitte. Onderzoeksjournalisten die aan dit project werkten, brachten vervolgens de verhalen van de bewoners naar het algemene publiek.
Wie is wie
Heethoofden
In de periode mei tot en met september 2023 vormde Thermo-staat een community op KennisCloud Iedereen die met ons meepraatte over manieren om met extreme hitte om te gaan, was lid van de Heethoofden-community. Op KennisCloud gingen zij met elkaar in gesprek en konden zij journalisten van de VPRO en experts van Hogeschool van Amsterdam, TU Delft en Waag Futurelab raadplegen.
Burgerwetenschappers
Bewoners die de temperatuur en luchtvochtigheid meten met de Thermo-staatkit, noemen we burgerwetenschappers. Zij verzamelen data over hoe hitte zich verspreid binnenshuis.
Waag Futurelab
Waag Futurelab zet haar expertise in op gebied van burgerwetenschap, participatie en open technologie, om burgers meer grip te geven op hun leefomgeving. Burgerwetenschap is onderzoek dat niet naar, maar met de burger wordt gedaan.
Denis Costa, Teije Terhorst, Sylke van Duijnen, Lodewijk Loos, Taco van Dijk, Alain Otjens
VPRO
Journalisten van Argos, de onderzoeksredactie van VPRO, werken samen met burgerwetenschappers, Heethoofden en experts aan journalistieke verhalen over hitte. Dat doen ze hoofdzakelijk via het Kenniscloud-platform.
Geert-Jan Strengholt
Hogeschool van Amsterdam
Experts Klimaatbestendige Stad van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) brengen kennis in op het gebied van hitte en klimaatbestendigheid. Binnen Thermo-staat onderzoeken zij daarnaast of het project de klimaatgeletterdheid van bewoners vergroot.
Jeroen Kluck, Anna Solcerova, Lisanne Corpel
Technische Universiteit Delft (TU Delft)
TU Delft brengt expertise op het gebied van klimaatadaptatie en bouwkunde in. Zij onderzoeken het effect van de directe omgeving op de binnentemperatuur. TU Delft adviseert over onderzoeksmethoden en is actief op Kenniscloud om vragen van Heethoofden te beantwoorden.
Marjolein van Esch
Thermo-staat is een project van VPRO, Waag Futurelab, Hogeschool van Amsterdam en TUDelft, met steun van de Nederlandse Wetenschapsagenda (NWA), TAUW Foundation, NPO Innovatie en IMPETUS. Alle rechten voorbehouden.
IMPETUS is funded by the European Union’s Horizon Europe research and innovation programme under grant agreement number 101058677. Views and opinions expressed are, however, those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Research Executive Agency (REA). Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.
→ Wil je meer weten over het project?
Neem contact op met support [ at ] thermo-staat [ punt ] nl